Beschrijving
De heilbot behoort tot de familie van de platvissen, net als schol, tong en tarbot. Hij heeft een ovale, afgeplatte vorm en leeft op de bodem van koude zeeën. De Atlantische heilbot (Hippoglossus hippoglossus) is de grootste van allemaal — een volwassen exemplaar kan meer dan drie meter lang worden en honderden kilo’s wegen. Zijn vlees is wit, stevig en licht glazig.
Daarnaast bestaat er de zwarte heilbot (Reinhardtius hippoglossoides), die kleiner is en iets vetter vlees heeft. Zwarte heilbot wordt vaak gebruikt voor het roken, terwijl de witte heilbot ideaal is om te bakken of in de oven te bereiden. De smaak is zacht en lichtzoet, met een romige structuur die zelfs na het garen mooi stevig blijft.
Habitat en Verspreiding
Heilbotten leven in de koude wateren van de Noord-Atlantische Oceaan, rondom Noorwegen, IJsland, Groenland en Canada. Ze houden van diepte en rust — vaak op 200 tot 1.000 meter onder het oppervlak, waar de temperatuur constant laag is.
Onze aanvoer komt vooral uit Noorwegen en Groenland, waar ze duurzaam worden gevangen of gekweekt. Door het trage groeitempo is wilde heilbot een zeldzaamheid geworden, maar gelukkig zijn er tegenwoordig verantwoorde kweekmethoden die de kwaliteit behouden en de natuur sparen.
Vangstmethoden en Duurzaamheid
Vroeger werd heilbot vaak met lange lijnen of sleepnetten gevangen. Tegenwoordig komt het merendeel van de heilbot die je in Nederland vindt uit duurzame kweek in koude fjorden. Deze kweekvissen hebben volop ruimte, krijgen natuurlijk voer en groeien langzaam, wat zorgt voor stevig en smaakvol vlees.
Veel heilbot draagt het ASC-keurmerk (verantwoorde kweek) of het MSC-keurmerk (duurzame vangst). Bij Vislokaal kiezen we uitsluitend voor heilbot van gecontroleerde herkomst, omdat kwaliteit en herkomst voor ons net zo belangrijk zijn als smaak.
Seizoen en Beschikbaarheid
Heilbot is het hele jaar door verkrijgbaar, maar de beste kwaliteit vind je van april tot september. In deze maanden is het vlees op zijn stevigst en vol van smaak. In de wintermaanden is de vis wat vetter, wat hem juist weer ideaal maakt om te roken.
Een verse heilbotfilet herken je aan de sneeuwwitte kleur en lichte glans. Ruikt hij fris naar zee, dan zit je goed. Een doffe of gelige kleur betekent dat de vis al wat ouder is.
Smaakprofiel
De smaak van heilbot is mild, romig en lichtzoet — steviger dan kabeljauw, maar subtieler dan tarbot. Het vlees is compact, wat hem geschikt maakt voor stevige bereidingen zoals bakken, grillen of stoven.
Door zijn neutrale smaak past heilbot bij bijna alles: van klassieke boter-citroensaus tot kruidige marinades met dille, mosterd of witte wijn. De textuur blijft ook na het bakken mooi veerkrachtig.
Een stukje goed gebakken heilbotfilet met een goudbruine korst, wat citroensap en een lepel gesmolten boter — dat is eenvoud op zijn mooist.
Voedingswaarde
Per 100 gram bevat heilbot ongeveer:
| Voedingsstof |
Hoeveelheid |
| Energie |
110 kcal |
| Eiwit |
22 g |
| Vet |
2 g |
| Omega-3 |
0,6 g |
| Vitamine B12 |
3 µg |
| Fosfor |
200 mg |
“Rijk aan eiwitten en omega-3 – goed voor hart, spieren en concentratie.”
Heilbot is een magere vis, vol hoogwaardige eiwitten en gezonde vetzuren. Ideaal voor wie bewust eet, maar niet wil inleveren op smaak.
Culinaire Toepassingen en Recepten
- Gebakken heilbot met citroenboter – bak de filet in boter, voeg citroensap toe, serveer met puree of asperges.
- Heilbot uit de oven met kruidenkorst – bestrijk met mosterd, paneermeel en peterselie; 15 min op 180 °C.
- Gerookte heilbot – koudgerookt, zijdezachte smaak op toast of in salade.
- Heilbot met witte wijnsaus – klassiek met romige saus en verse dille.
- Gegrilde heilbotfilet – BBQ, licht ingevet met olie en peper.
Zijn veelzijdigheid maakt hem geschikt voor zowel eenvoudige doordeweekse gerechten als feestelijke diners.
Interessante Feiten
- Heilbot is de grootste platvis ter wereld — de recordvangst woog ruim 300 kilo.
- De naam komt van “heilige bot”, omdat hij vroeger vaak met feestdagen werd gegeten.
- In Noorwegen wordt heilbot beschouwd als een koningsvis, geserveerd bij bijzondere gelegenheden.
- Door zijn hoge eiwitgehalte is het een favoriete vis bij sporters.
- Gerookte heilbot wordt al sinds de middeleeuwen gemaakt om de vis langer te bewaren.
Koopgids
Verse heilbot herken je aan de stevigheid van het vlees, lichte glans en frisse zeelucht. De filet moet veerkrachtig aanvoelen en niet plakkerig zijn.
Bewaren:
- Vers: maximaal twee dagen in de koelkast, afgedekt.
- Invriezen: luchtdicht verpakken; tot drie maanden houdbaar.
- Ontdooien: altijd langzaam in de koelkast.
Koop verse heilbot direct bij Vislokaal – vers aangevoerd en gekoeld bezorgd in Nederland en België.
Bereidingstechnieken
| Methode |
Tijd |
Temperatuur / Tip |
| Bakken |
6–8 min |
In boter op middelhoog vuur; eerst huidzijde krokant |
| Grillen |
4–5 min per kant |
Bestrijk met olie; niet te heet vuur |
| Oven |
180 °C, 15 min |
In ovenschaal met kruiden en boter |
| Stomen |
6 min |
Houdt vlees sappig en zacht |
| Pocheren |
8 min |
In bouillon of melk met laurier en peperkorrels |
| Roken |
60 °C, 2 uur |
Koudgerookt voor subtiele, zachte smaak |
FAQ
Gebruik boter of olie en matige hitte. Bak eerst de huidzijde 4 minuten, draai om en gaar nog 2–3 minuten. Lepel er op het eind wat boter over.
Witte heilbot is groter en magerder met steviger vlees; zwarte heilbot is kleiner en vetter, met iets uitgesprokenere smaak — ideaal om te roken.
Ja. Heilbot is rijk aan eiwit, vitamine B12 en omega-3 vetzuren. Het ondersteunt hart, spieren en hersenfunctie en bevat weinig vet.
Leg de filet in een ovenschaal met boter, citroen en kruiden. Bak 15 minuten op 180 °C tot het vlees glanzend wit en net gaar is.
Zeker. Verpak luchtdicht en vries in bij −18 °C. Ontdooi langzaam in de koelkast om de structuur te behouden.
Mild, romig en lichtzoet; niet overheersend en daardoor ideaal met boter, citroen of verse kruiden.
Aan de frisse geur van zee, sneeuwwitte kleur en stevige structuur. Vraag gerust of hij van de dag is.
Lichte groenten zoals asperges, spinazie of venkel; romige sauzen met citroen, dille of witte wijn.
Ja, gerookte heilbot is ziltig en zijdeachtig van textuur. Heerlijk op toast of in salade.
Ja. Bestrijk met olie, kruid licht en grill kort; korst krokant, binnenkant sappig.
Vertalingen
- Engeland: Halibut 🇬🇧
- Frankrijk: Flétan 🇫🇷
- Italië: Ippoglosso 🇮🇹
- Spanje: Fletán 🇪🇸
- Duitsland: Heilbutt 🇩🇪
- Polen: Halibut 🇵🇱
- Denemarken: Hellefisk 🇩🇰
Auteur
Geschreven door Cor Nagel – oprichter van Vislokaal
Meer dan 30 jaar in de vis, nog elke dag met plezier achter de toonbank.
