Je bent vast op Vislokaal terecht gekomen om onze heerlijke visgerechten te bekijken of een vers stukje vis te bestellen, maar is het ook niet interessant om meer ov er de vis te weten?De anatomie van de vis, meer specifiek.
In dit artikel geven we je een lesje in vis anatomie, zodat je precies weet hoe het lichaam van de vis is opgebouwd en zich beweegt.
Vissen zijn er in allerlei soorten, vormen, kleuren en maten. In de zee vind je tienduizenden soorten. Je zou denken dat de anatomie van de vis hierdoor steeds net iets anders is, maar verrassend genoeg is het lichaam van alle vissen met een benig skelet (dus geen haaien en roggen, die bestaan uit kraakbeen) hetzelfde.
Vissen hebben net als andere gewervelde dieren ook een notochord (staafvormig orgaan in het mesoderme gedeelte van het embry), kop, staart en wervels. Meestal is het lichaam van de vis rompvormig (snel bewegend), maar het kan ook filiform (aalvormig) en vermiform (wormvormig) zijn.
Laten we beginnen met de anatomie van de vis aan de buitenkant.
De externe anatomie van de vis
Vinnen
De vinnen vallen als eerst op. De anatomie van de vis beschikt over vinnen zodat de vis zich kan positioneren, bewegen, sturen en stoppen. Vissen kunnen meerdere soorten vinnen hebben:
● Staartvin (hoofdvin) is voor het naar voren bewegen
● Rug- en anaalvinnen voorkomen dat de vis opzij rolt (stabiliteit)
● Gepaarde vinnen zorgen voor het sturen, stoppen en zweven
● Caudale vin is de staart en zorg voor voortstuwing
● Optioneel: vetvin (vlezige kwab achter de rugvin bij bijvoorbeeld meervallen)
Schubben
De meeste benige vissen beschikken over schubben en een slijmlaag het lichaam tegen infecties beschermt. We maken onderscheid tussen verschillende soorten schubben:
● Ctenoïde schubben (kamschubben) hebben ruwe, gekartelde randen
● Cycloïde schubben (kringschubben) hebben gladde, afgeronde randen
● Ganoïde schubben zijn gemaakt van bot, dik en bedekt met een glazuurachtige substantie
● Placoïde schubben lijken op gewijzigde tanden en geven de huid een ruwe laag
Kieuwen
De kieuwen zijn een belangrijk element, omdat vissen hiermee adem halen. De goede doorbloeding geeft de kieuwen hun heldere rode kleur. Het water komt via de mond binnen, hierna sluit de mond, dan wordt het water naar de kieuwen geleid en ontstaat zuurstof en tenslotte verlaat de vis het water via de kieuwen. Dit is het in- en uitademproces va de vis.
Let op: omdat de kieuwen zo delicaat zijn, mag je ze niet aanraken wanneer je een vis loslaat na het vangen.
iMond
Vraag je je af wat vissen eten? De mond is een goede indicator om een inschatting te maken. Hoe groter de mond, hoe groter de prooi. Vissen kunnen nog voordat ze iets in hebben doorgeslikt in hun mond proeven of het wel of geen potentiële prooi is. Sommige vissen hebben tanden (denk aan meervallen en zeebaarsen), maar vaak zijn dit slechts kleine tandjes, enkele hoektanden of kaartvormige tanden aan de voorkant).
Ogen
Bij de externe anatomie van de vis vallen ook de ogen op. Visogen hebben een bollere vorm. Door de lens naar binnen en buiten te bewegen focussen vissen hun zicht.
Neus
Misschien niet het meest opvallende externe vis anatomie element, maar vissen hebben een neus waarmee ze onder water kunnen ruiken. Vooral palingen en meervallen kunnen erg goed geuren detecteren.
De interne anatomie van de vis
Zijlijn (laterale lijn)
Dit deel van de vis anatomie is het belangrijkst, omdat deze zintuiglijke cellen trillingen, waterstromen en diepteveranderingen kunnen detecteren en zo de richting bepalen.
Rug
De ruggengraat is eveneens een belangrijk deel van de interne anatomie van de vis en sluit aan op het schedel. De wervelkolom beschikt over holle wervels die het ruggenmerg beschermen. Het ruggenmerg verbindt de hersenen en transporteert sensorische informatie. De hersenen besturen functies zoals de ademhaling en geven informatie aan de zintuigen.
Zwem (of lucht) blaas
Dit holle evenwichtsorgaan is een zakje gevuld met gas dat zorgt voor het drijfvermogen van de vis. Door lucht te laten ontsnappen uit de zwemblaas, regelen vissen de atmosferische druk en kunnen ze blijven drijven in neutraal water zonder dat ze zwemmen. Vissen die geen zwemblaas hebben zinken eenvoudigweg naar de bodem wanneer ze stoppen met zwemmen.
Hart
Het hart van de vis circuleert het bloed door het hele lichaam. Zuurstof en verteerde voedingsstoffen worden via het bloed aan de cellen van de verschillende organen geleverd. Het bloed transporteert vervolgens de afvalstoffen van de cellen naar de nieren en lever.
Nier
De nier filtert vloeibare afvalstoffen uit het bloed zodat deze uit het lichaam kunnen worden afgevoerd. De nier zorgt voor de regulatie van de water- en zoutconcentraties, wat ervoor zorgt dat sommige vissen in zoet water leven, en anderen in zout water.
Maag en darmen
Deze elementen in de anatomie van de vis zijn verantwoordelijk voor de voedingsstoffen. Visetende vissen hebben een korte darm, omdat dit voedsel makkelijk kan worden verteerd. Herbivoren hebben langere darmen nodig, omdat plantaardig voedsel over moeilijker afbreekbare elementen bestaat.
Lever
De lever is het deel in de anatomie van de vis dat voor de spijsvertering zorgt en vetten en koolhydraten opslaat. De lever verwijderd ook oude bloedcellen en scheidt stikstof uit.
Ventilatie
De ventilatie is als het ware de afvalbak van de vis, hier wordt al het afval uit het lichaam verwijderd. Ook eieren en sperma dat tijdens het paai proces ontstaat gaat hierdoor de deur uit.
Gonaden (voortplantingsorganen)
Ooit een fel oranje massa eieren gezien? De volwassen zeebaars staat bekend om deze eigenschap. Viseieren worden als delicatesse gegeten, denk bijvoorbeeld aan kaviaar van steur.
Spieren
De spieren zorgen ervoor dat vis zich lekker kan bewegen en vooruit kan komen. Wij eten de spier vaak als visfilet.