Beschrijving
De gamba is een grote garnaal uit de familie Penaeidae. Er bestaan verschillende soorten, maar in de winkel kom je vooral de witte tijgergarnaal en de black tiger gamba tegen. Ze kunnen tot twintig centimeter lang worden en hebben een doorschijnende grijs-roze schaal die tijdens het bakken fel oranje kleurt.
Het vlees is wit, stevig en sappig. Een verse gamba ruikt fris en zilt, nooit naar vis. Wie hem bakt, hoort het vet zacht knetteren en ruikt onmiddellijk dat mengsel van zee, boter en knoflook dat honger opwekt.
Habitat en Verspreiding
Gamba’s leven in warme en gematigde wateren. De meeste die in Nederland worden verkocht komen uit de Indische Oceaan, Zuidoost-Azië of Afrika. Ze leven dicht bij de kust in ondiep water en zoeken ’s nachts voedsel.
In Europa kennen we vooral de rode Middellandse-Zee-gamba en de Atlantische reuzengarnaal. Ze worden zowel wild gevangen als gekweekt. De beste exemplaren groeien langzaam in stromend water, waardoor het vlees stevig blijft en de smaak zuiver.
Vangstmethoden en Duurzaamheid
Er bestaan twee hoofdbronnen: wildvangst en kweek.
- Wildvangst – met lichte trawlnetten in kustzones. Moderne netten hebben openingen voor jonge dieren, zodat de populatie behouden blijft.
- Kweek (aquacultuur) – in gecontroleerde bassins. De beste kwekerijen werken volgens ASC-keurmerk: schoon water, verantwoord voer en geen antibiotica.
Bij Vislokaal letten we streng op herkomst. Alleen gamba’s met een herleidbare, duurzame bron komen de toonbank over. Zo weet je dat wat op je bord ligt niet alleen lekker is, maar ook goed gevangen of gekweekt.
Seizoen en Beschikbaarheid
Gamba’s zijn het hele jaar door verkrijgbaar, maar de aanvoer van verse, niet-diepgevroren exemplaren is het grootst tussen april en september. In deze periode liggen ze vaak glanzend en stevig op ijs in de winkel.
Diepvriesgamba’s van kwaliteit zijn een uitstekend alternatief, mits ze snel aan boord zijn ingevroren. Let bij aankoop op een frisse geur en een droge, niet-plakkerige schaal. Een gamba die slap aanvoelt of troebel oogt, heeft zijn beste tijd gehad.
Smaakprofiel
Het vlees van de gamba is mild, lichtzoet en vlezig, met een stevige structuur die aan kreeft doet denken. Wie goed proeft, ontdekt een subtiel accent van zeezout en boter.
Kook of bak ze kort: twee tot drie minuten is genoeg. Te lang verhitten maakt ze taai. De kleur vertelt het moment van perfectie: zodra het vlees roze en ondoorzichtig is, mogen ze van het vuur. Hun neutrale basis laat zich makkelijk combineren met knoflook, citrus, chili of zachte room.
Voedingswaarde
Per 100 gram bevatten gamba’s ongeveer:
| Voedingsstof |
Hoeveelheid |
| Energie |
99 kcal |
| Eiwit |
21 g |
| Vet |
1 g |
| Omega-3 |
0,3 g |
| Vitamine B12 |
2,2 µg |
| Fosfor |
200 mg |
“Rijk aan eiwitten en arm aan vet, goed voor hart, spieren en concentratie.”
Culinaire Toepassingen en Recepten
Gamba’s zijn veelzijdig. Ze doen het even goed in een hete pan als op de grill of in een romige pasta.
- Gamba al ajillo – Spaanse klassieker met olijfolie, knoflook en chili. Serveer met brood om de olie op te deppen.
- Gamba piri piri – Portugees met rode peper, citroen en boter. Perfect voor de BBQ.
- Gamba’s pil pil – gestoofd in olie met paprika en knoflook tot de saus licht rood kleurt.
- Pasta met gamba’s en citroenroom – fris en snel, ideaal doordeweeks.
- Gamba’s in kerrieroom – oosters tintje, romig en geurig.
De sleutel is snelheid. Een gamba heeft warmte nodig, geen geduld. Zodra hij roze is, moet hij uit de pan.
Interessante Feiten
- Gamba’s behoren tot de oudste kreeftachtigen op aarde; fossielen gaan 100 miljoen jaar terug.
- Ze kleuren van grijs naar roze doordat pigment astaxanthine vrijkomt bij verhitting.
- De naam komt van het Spaanse gambón — “grote garnaal”.
- In Spanje worden gamba-koppen gebruikt voor bouillon; daar zit de meeste smaak.
- Wereldwijd worden jaarlijks meer dan vijf miljoen ton gamba’s gegeten.
Koopgids
Zo herken je kwaliteit
- De schaal is glanzend en strak.
- Het vlees voelt stevig aan.
- De geur is fris, niet ammoniakachtig.
Bewaren
- Koelkast: maximaal 2 dagen, goed afgedekt.
- Invriezen: tot 3 maanden bij −18 °C.
- Ontdooien: langzaam in de koelkast, niet in warm water.
Koop verse gamba’s direct bij Vislokaal – eerlijk gevangen, zorgvuldig geselecteerd en gekoeld geleverd in Nederland en België.
Bereidingstechnieken
| Methode |
Tijd |
Temperatuur / Tip |
| Bakken |
2–3 min per kant |
In boter of olie, hoog vuur |
| Grillen |
3 min per kant |
Goed insmeren met olie |
| Oven |
200 °C, 8 min |
Met kruidenboter in de schaal |
| Stomen |
5 min |
Boven kokend water met citroen |
| Pocheren |
6 min |
In visbouillon of room |
FAQ
Een gamba is een grote garnaal. De smaak is voller en het vlees steviger, maar ze behoren tot dezelfde familie.
Trek de kop eraf en snijd de rug open om het darmkanaal te verwijderen. Laat de staart zitten voor smaak en presentatie.
Ongeveer 2–3 minuten per kant. Zodra ze roze en ondoorzichtig zijn, mogen ze uit de pan.
Ja, vooral van de BBQ. De schaal houdt het vlees sappig en geeft extra smaak.
Zeker. Eiwitrijk, vetarm en een bron van omega-3. Perfect voor een lichte, voedzame maaltijd.
Vertalingen
- Engeland: Prawn 🇬🇧
- Frankrijk: Crevette géante 🇫🇷
- Italië: Gamberone 🇮🇹
- Spanje: Gamba 🇪🇸
- Duitsland: Riesengarnele 🇩🇪
- Polen: Krewetka tygrysia 🇵🇱
- Denemarken: Kæmpereje 🇩🇰
Auteur
Geschreven door Cor Nagel – oprichter van Vislokaal
Meer dan 30 jaar in de vis, nog elke dag met plezier achter de toonbank.
